To 1o Γενικό Λύκειο Αιγίου στη Ρώμη για την Ένταξη και Προσβασιμότητα σε χώρους πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω του Erasmus+

O εκπαιδευτικός ΠΕ86 Νικόλαος Διαμαντόπουλος, υπεύθυνος υλοποίησης σχεδίου Στρατηγικής Σύμπραξης Erasmus+ KA229 με τίτλο «inTOUR: Inclusive Tourism for Inclusive Europe» μας περιγράφει τη συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών του 1ου ΓΕΛ Αιγίου στη δεύτερη διακρατική συνάντηση στην Ρώμη. Στόχος της συνάντησης ήταν να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές στο θέμα ένταξης και προσβασιμότητας σε χώρους πολιτιστικής κληρονομίας, υποστηρίζοντας τους να ασχοληθούν ενεργά με την προοπτική πρόσβασης των ατόμων με αναπηρίες σε χώρους πολιτισμού.

Συντονιστής του προγράμματος είναι το Ιταλικό σχολείο της Ρώμης «IIS Luigi Einaudi» και εταίροι: το 1ο ΓΕΛ Αιγίου και το σχολείο OSAO, που βρίσκεται στην πόλη Oulu της Φινλανδίας. Τα τρία σχολεία διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, όσον αφορά τον προσανατολισμό και τα προγράμματα σπουδών. Το σχολείο OSAO είναι επαγγελματικό σχολείο με περίπου 10.000 σπουδαστές (με αρκετούς ενήλικες) που εκπαιδεύει ειδικευμένους επαγγελματίες για τις ανάγκες της επιχειρηματικής κοινότητας στη Βόρεια Φινλανδία. Το Ιταλικό σχολείο που φιλοξένησε την συνάντηση έχει περίπου 1000 μαθητές ηλικίας 14-19 ετών και είναι ένα σχολείο επαγγελματικής εκπαίδευσης στους τομείς: Διεθνείς Σχέσεις και Οικονομικά; Γραφικά και Σχεδιασμός; Εμπορικές Υπηρεσίες και Οικονομικά; Κοινωνική πρόνοια και φροντίδες Υγείας; Τουρισμός. Το 1ο ΓΕΛ Αιγίου έχει 326 μαθητές ηλικίας 15-18 ετών και είναι ένα γενικό σχολείο. Αυτές οι διαφορές των σχολείων θεωρούνται ως δυνητικά θετικό στοιχείο για το έργο, ιδιαίτερα όσον αφορά τη συμπληρωματικότητα των εταίρων.

Οι εντυπώσεις από την εμπειρία αυτή μαθητών και καθηγητών ήταν ενθουσιώδεις. Συγκεκριμένα περιγράφουν: «Οι μέρες περνούσαν και εμείς νιώθαμε ολοένα και πιο δεμένοι με αυτό το πανέμορφο μέρος. Μέσα από τις δραστηριότητες γνωρίσαμε την καθημερινότητα ενός τυπικού ιταλικού σχολείου, ανταλλάξαμε ιδέες και προβληματισμούς για το σχολείο μας, αλλά κυρίως μιλήσαμε την Αγγλική γλώσσα μέσα σε πραγματικές καταστάσεις που απαιτούν γλωσσικές και επικοινωνιακές δεξιότητες. Και φτάνουμε στην τελευταία μέρα, ξημερώματα της οποίας αποχαιρετήσαμε σε κλίμα συγκίνησης τους μαθητές και καθηγητές στο χώρο του σχολείου πριν αναχωρήσουμε για το αεροδρόμιο της Ρώμης.»

Ιδιαίτερο όμως ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιγραφή της εμπειρίας Erasmus+ όπως τη βίωσε μία από τις μαθήτριες του ΓΕΛ Αιγίου που αρχικά τη δυσκόλεψε το γεγονός του ότι θα φιλοξενούταν από οικογένεια μαθητών του Ιταλικού σχολείου που συντονίζει το πρόγραμμα:  «Όταν φτάσαμε εκεί, οι Ιταλοί μας περίμεναν με ανοιχτές αγκάλες…όσο πέρναγαν οι μέρες, εμείς δενόμασταν πιο πολύ με τα παιδιά, αλλά και τους γονείς. Μέχρι που ήρθε η τελευταία μέρα και αρχίσαμε όλοι να κλαίμε. Μου ήταν πολύ δύσκολο να μείνω σε ένα σπίτι που δεν μιλούσαν ελληνικά σχεδόν καθόλου. Και επειδή και εγώ ως άνθρωπος είμαι πολύ ντροπαλή και κλειστή, με την κοπέλα που με φιλοξένησε αρχίσαμε να «δενόμαστε» τις τελευταίες μέρες. Πιέστηκα αρκετά, αλλά ήταν μια αξέχαστη εμπειρία. Τι να πρωτοθυμηθώ, τα γέλια μας, τις βόλτες μας το βράδυ, τα καινούργια παιδιά που γνώρισα και φυσικά κρατώ ακόμα επαφή μαζί τους. Από το ταξίδι αυτό δεν θα ξεχάσω τίποτα. Έκανα καινούργιους φίλους, οι οποίοι θα μου λείψουν πολύ και ελπίζω να τους ξαναδώ. Πέρασα υπέροχα και ελπίζω πως θα διατηρήσω τη φιλική μου σχέση με την Ιταλίδα. Όταν πρωτογνώρισα τους γονείς, ένιωσα αμηχανία. Μετά που γνωριστήκαμε καλύτερα, ένιωσα τη φιλοξενία η οποία ήταν σαν να ήταν μία ζεστή αγκαλιά. Μέσω του προγράμματος είχα τη δυνατότητα να γνωρίσω αξιόλογα παιδιά και νέες κουλτούρες και μέρη. Αυτό που μου έκανε περισσότερη εντύπωση ήταν τα κτήρια και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική. Προσωπικά θα το συνιστούσα σε όλα τα παιδιά που θα τους δοθεί η ευκαιρία, γιατί ήταν μια καταπληκτική εμπειρία».

Έντεκα μαθητές/τριες, με τη συνοδεία τριών εκπαιδευτικών, είχαν τη χαρά να ζήσουν μία ξεχωριστή εβδομάδα. Ακολουθεί η αναλυτική περιγραφή της συμμετοχής του 1ου ΓΕΛ Αιγίου σε αυτή τη διακρατική συνάντηση: «Πολύ δύσκολο να καταγράψουμε τις αναμνήσεις μας, καθώς τα έντονα συναισθήματα υπερβαίνουν τις λέξεις.

Η ομάδα μας αποτελούνταν από τους μαθητές της Α’ τάξης: ΑΒΡΑΜΗ ΗΛΙΑΝΝΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ ΣΩΤΗΡΙΑ – ΛΥΔΙΑ, ΔΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΝΙΚΟΛΙΝΑ, ΚΑΪΑΦΑ ΜΑΡΙΑ, ΜΙΧΑΛΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ, ΟΡΤΕΝΤΖΙΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ – ΑΡΓΥΡΗ, ΜΠΑΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ, ΝΤΟΝΤΑΙ ΕΛΕΝΗ, ΔΕΛΗΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ, ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟ ΙΩΑΝΝΗ, ΚΟΝΤΑΡΑ ΔΙΟΝΥΣΙΟ. Τους μαθητές συνόδευσαν οι εκπαιδευτικοί του σχολείου μας, ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ και ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ. Με την άφιξη στο σχολείο, μας υποδέχτηκαν θερμά οι οικογένειες φιλοξενίας των μαθητών μας. Η πρώτη μας μέρα στο σχολείο ξεκίνησε με ένα χαρούμενο καλωσόρισμα. Η ομάδα μαθητών κάθε χώρας προέβη καταρχήν σε παρουσίαση στους μαθητές των άλλων χωρών σχετικά με τους κύριους τόπους πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της περιοχής της. Στην συνέχεια οι μαθητές χωρίστηκαν σε διεθνικές ομάδες (8-9 μαθητές σε κάθε ομάδα) όπου συνεργάστηκαν, αντάλλαξαν πληροφορίες και δημιούργησαν μια κοινή παρουσίαση επάνω στο θέμα της προσβασιμότητας (accessibility) και της ένταξης (inclusion)στον πολιτιστικό τουρισμό από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Ιδιαίτερα επικεντρώθηκαν στο ζήτημα της πραγματοποίησης συνεντεύξεων σε ΜΚΟ και ομάδες με διαφορετικές αναπηρίες, όσον αφορά την προσβασιμότητα και την εμπειρία τους με την ιδιότητα του πολίτη και του τουρίστα με ειδικές ανάγκες. Επίσης, μέσω της προσέγγισης της έρευνας δράσης οι μαθητές έπρεπε να επισκεφτούν 1-2 τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς της Ρώμης για να συγκρίνουν τις ανάγκες που εκφράζουν οι πολίτες με τη συγκεκριμένη πραγματικότητα των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς.

Στο πλαίσιο αυτό επισκεφτήκαμε τα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ρώμηόπου και μας ενημέρωσε για το έργο του ο υπεύθυνος εκπρόσωπος τύπου κ. Μαουρίσιο Μολινάρι (ολικά τυφλός) και ο οποίος επίσης παρουσίασε την εργασιακή εμπειρία του στους μαθητές και πώς θα πρέπει να παίρνουν μια καλή συνέντευξη από τα άτομα με αναπηρίες.

Επίσης πραγματοποιήσαμε επίσκεψη στα Μουσεία του Βατικανού με επαγγελματίες τουριστικούς ξεναγούς κωφών και τυφλών. Μάλιστα οργανώθηκε και μια ειδική ξενάγηση για έναν τυφλό μαθητή του σχολείου μας σε επιλεγμένα εκθέματα του μουσείου, που περιελάμβανε άγγιγμα αντίγραφων αγαλμάτων και πινάκων ζωγραφικής. Η συγκεκριμένη δράση ήταν πραγματικά πολύ συγκινητική για όλους μας. Ανάλογη δράση έγινε και σε επόμενη ημέρα με ξενάγηση στην Αγορά του Τραϊανού (Mercati di Traiano) με επαγγελματίες ξεναγούς.

Είχαμε επίσης την χαρά να επισκεφτούμε την οργάνωση Agapé, μια πρωτοποριακή ΜΚΟ με δεκάδες εθελοντές που πραγματικά προσφέρει με υποδειγματικό τρόπο κάθε είδους βοήθεια στα άτομα με νοητικές αναπηρίες. Εκεί οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να πάρουν συνεντεύξεις από τα άτομα αυτά. Επίσης, στο σχολείο παραβρέθηκε και ενημέρωσε μαθητές και καθηγητές μία καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης για την έννοια της προσβασιμότητας σε μουσεία στην Ιταλία και στην Ευρώπη, καθώς και μια ξεναγός από τον οργανισμό KIASSO, μια ΜΚΟ που εξειδικεύεται στην ξενάγηση των κωφών. Πρωτόγνωρη και συγκινητική εμπειρία για όλους μας ήταν το δείπνο που είχαμε στην περιοχή Garbatella της Ρώμης, στο εστιατόριο OneSense, ένα εστιατόριο στο οποίο εργάζονται μόνο κωφά άτομα.
Την προτελευταία ημέρα έγινε η οργάνωση, ανάλυση των συλλεχθέντων υλικών των μαθητών που σχετίζονται με τις συνεντεύξεις και παρουσιάστηκαν οι εργασίες τους (κείμενα, φωτογραφίες, βίντεο). Οι ομάδες από όλες τις χώρες συμμετείχαμε σε ξεναγήσεις πολιτισμικού περιεχομένου στα αξιοθέατα στο κέντρο της Ρώμης (Μουσεία στο Βατικανό, Άγιος Πέτρος, Piazza di Spagna, Piazza Venezia, Piazza di Popolo, Fontana di Trevi, Πάνθεον, Κολοσσαίο, Trastevere) με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της Ιταλικής κουλτούρας. Ευχηθήκαμε στη Fontana di Trevi. Και επειδή οι ευχές μένουν μυστικές, μία ευχή μονάχα ακουγόταν -συνεχώς- από όλους μας, “Να ξαναγυρίσουμε στην Ρώμη”!

Το ταξίδι αυτό, όπως εξάλλου και όλα τα ταξίδια που έχουν ως βάση τους την ανταλλαγή εμπειριών, παρείχε τόσο στους μαθητές όσο και στους εκπαιδευτικούς μας μοναδικές εμπειρίες που αφορούν όχι μόνο την εκπαιδευτική τους καλλιέργεια αλλά και την γενικότερη πνευματική και πολιτιστική τους ανάπτυξη. Όλες αυτές οι εμπειρίες διευρύνουν τους πνευματικούς τους ορίζοντες και τους παρέχουν πολύτιμα εφόδια για τη γνώση και τη διαμόρφωση της ελληνικής και ταυτόχρονα ευρωπαϊκής πολιτιστικής τους ταυτότητας. Έτσι ολοκληρώθηκε πετυχημένα ακόμη μια συνάντηση και δόθηκε ραντεβού για την επόμενη συνάντηση του προγράμματος που θα διεξαχθεί τον Νοέμβριο του 2019 στην Φινλανδία.»