Μια εξελιγμένη εκδοχή του τεστ Παπανικολάου υπόσχεται πρώιμη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών και του ενδομητρίου. Μάλιστα, η αναβάθμιση της κλασσικής γυναικολογικής εξέτασης που ανέπτυξε ο Γεώργιος Παπανικολάου, έγινε από έναν άλλο Έλληνα, τον Νικόλαο Παπαδόπουλο και συνεργάτες του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου «Τζονς Χοπκινς».
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Science Translational Medicine, το PapSEEK, όπως ονομάστηκε η εξελιγμένη εκδοχή του τεστ Παπ φιλοδοξεί να αποτελέσει μελλοντικά μια ασφαλή και ελάχιστα επεμβατική τεχνική για την πιο έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου και των ωοθηκών.
Το κλασσικό τεστ Παπ, ως γνωστόν έχει συμβάλλει καθοριστικά στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Δρ Παπαδόπουλο, εκμεταλλεύθηκαν το γεγονός ότι τα καρκινικά κύτταρα από τους καρκίνους των ωοθηκών και του ενδομητρίου συχνά μεταφέρονται στο κολπικό κανάλι, όπου είναι δυνατό να συλλεχθούν από το τεστ Παπ.
Το τεστ PapSEEK αναλύει το DNA των δειγμάτων που έχουν συλλεχθεί από το κλασσικό τεστ Παπ και μπορεί να ανιχνεύσει τις πιο κοινές γενετικές μεταλλάξεις (συνολικά 18 γονίδια), που έχουν βρεθεί ότι σχετίζονται με τους δύο γυναικολογικούς καρκίνους.
Οι επιστήμονες δοκίμασαν την αποτελεσματικότητα του PapSEEK σε δείγματα τεστ Παπ από 382 ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου, 245 με καρκίνο των ωοθηκών και 714 υγιείς.
Το PapSEEK ανίχνευσε το 81% των καρκίνων του ενδομητρίου και το 33% των καρκίνων των ωοθηκών. Τα ποσοστά αυξήθηκαν σε 93% και 45% αντίστοιχα, όταν τα δείγματα του τεστ Παπ συλλέχθηκαν με ένα διαφορετικό εργαλείο, που επιτρέπει να γίνεται λήψη ιστού πιο κοντά στην περιοχή των όγκων.
Στη συνέχεια, η μέθοδος βελτιώθηκε περαιτέρω και το ποσοστό διάγνωσης των καρκίνων των ωοθηκών αυξήθηκε στο 63%, όταν το PapSEEK συνδυάστηκε με την ανίχνευση του DNA του όγκου στο αίμα της ασθενούς. Ήδη, οι ερευνητές έχουν ξεκινήσει μεγαλύτερη κλινική δοκιμή, ελπίζοντας ότι σε δύο έως τρία χρόνια το PapSEEK θα μπορεί να αξιοποιηθεί κλινικά, αν και δεν αποκλείουν να χρειαστεί ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι σήμερα οι καρκίνοι του ενδομητρίου και των ωοθηκών είναι από τους συχνότερους γυναικολογικούς καρκίνους, που συχνά είναι δύσκολο να θεραπευθούν, επειδή μπορεί να εξαπλωθούν σε άλλα σημεία του σώματος, προτού εκδηλωθούν τα πρώτα συμπτώματα. Τα υπάρχοντα τεστ είναι επεμβατικά και παρέχουν πολλά ψευδώς θετικά αποτελέσματα.