Διαταραχές του ενδοκρινολογικού συστήματος

Το ενδοκρινολογικό σύστημα ευθύνε­ται για τη παραγωγή και την έκκριση των ορμονών από τους ενδοκρινείς αδέ­νες. Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες που επηρεάζουν την όρεξη, τον ύπνο, τον μεταβολισμό, τη σωματική ενέργεια, τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου αλλά και τη σεξουαλική του λειτουργία. Το ενδοκρινολογικό σύστημα κάθε αν­θρώπου βρίσκεται στον υποθάλαμο, στο κέντρο του εγκεφάλου ενώ κάτω από τον υποθάλαμο βρίσκεται η υπόφυση που ρυθμίζει τις ορμονι­κές εκκρίσεις όλων των άλλων αδένων του σώματος.

Ωστόσο, η διαταραχή του ορμονικού συστήματος μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα πα­ρόμοια με εκείνα των ψυχικών διαταραχών. Ένα αντιπροσω­πευτικό και κλασικό παράδειγ­μα είναι η υπολειτουργία του θυροειδούς, που προκαλεί συμ-πτώματα άγχους, εκνευρισμό, ένταση, κόπωση ενώ συχνά εί­ναι εμφανή και τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Επιπλέον, κάποιες άλλες δια-ταραχές του ορμονικού συστή­ματος προκαλούν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά των δια-ταραχών πρόσληψης τροφής, των διαταραχών προσωπικότη­τας, των αγχωδών διαταραχών και των διαταραχών διάθεσης ή συναισθήματος. Οι υπερβολικές ποσότητες αδρεναλίνης και κορ­τιζόλης ενδέχεται να δημιουρ­γήσουν επιθετική συμπεριφορά που μοιάζει με τα συμπτώματα της κατάχρησης αναβολικών ουσιών.

Ακόμη, σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι ορισμένες ορμόνες εμπλέκονται σε συγκεκριμένες διαταραχές. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της κατάθλιψης η υποθαλαμική δυσλειτουργία, προκαλεί υπερβολική έκκριση χημικών ορμονών, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν υπερδιέγερση στην υπόφυση και τα επινεφρίδια.

Στον περισσότερο κόσμο εί­ναι γνωστές οι ενδοκρινολογι­κές διαταραχές. Διαταραχές στο ενδοκρινολογικό σύστημα, δη­λαδή στους ενδοκρινολογικούς αδένες που παράγουν ορμόνες, ειδικά στον θυροειδή και στα επινεφρίδια, μπορεί να δημι­ουργήσουν διάφορες ψυχολο­γικές διαταραχές.

Δύο σύνδρομα που ανήκουν στις ενδοκρινολογικές διαταρα­χές είναι το σύνδρομο του θυ­ροειδούς και το σύνδρομο της αδρεναλίνης.

Το σύνδρομο του θυροει­δούς: προκύπτει από υπερβο­λική ή μειωμένη δραστηριότητα του θυροειδούς. Ο υπερθυρο­ειδισμός, δηλαδή η υπερδρα­στηριότητα του θυροειδούς, που επίσης ονομάζεται νόσος του Graves, χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως ο φόβος και η αναταραχή, οι ψευδαισθήσεις, η υπερβολική κινητική δραστη­ριότητα, εφίδρωση και άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με άγχος.

Ο υποθυροειδισμός, όπου ο θυροειδής υπολειτουργεί λόγω έλλειψης της θυροξίνης, συχνά χαρακτηρίζεται από συμπτώμα­τα όπως ανεξήγητη κούραση και νωθρότητα, δυσκολίες στη συγκέντρωση και τη μνήμη και κατάθλιψη. Για να λειτουργήσει σωστά ο θυροειδής και προκει­μένου το άτομο να επανακτήσει τη λειτουργικότητά του, συνί­σταται φαρμακευτική αγωγή.

Το σύνδρομο της αδρενα­λίνης: Οι διαταραχές στη δρα­στηριότητα των επινεφριδίων δημιουργούν δύο σύνδρομα. Η νόσος του Addison είναι μια χρόνια υποδραστηριότητα των επινεφριδίων που οδηγεί σε βιολογικά και ψυχολογικά συμπτώματα όπως κατάθλιψη, άγχος και εκνευρισμό.

Η νόσος του Gushing είναι ένα σύνδρομο που συνήθως εμφανίζεται σε νέες γυναίκες και οφείλεται σε υποδραστηριότητα των επινεφριδίων. Τα συμπτώ­ματα της νόσου περιλαμβάνουν διαταραχές όπως παχυσαρκία, άγ­χος, μυϊκή αδυναμία, συναισθη­ματική αστάθεια, διαταραχές της προσωπικότητας και διάθεση που κυμαίνεται από απάθεια μέχρι βία.

Οι ενδοκρινολογικές διατα­ραχές εντοπίζονται με την εξέ­ταση αίματος και τον υπέρηχο. Ο γιατρός χορηγεί την φαρμα­κευτική αγωγή που απαιτείται ανάλογα την περίσταση προκει­μένου να ισορροπήσει και να λειτουργήσει σωστά το ενδοκρι­νολογικό σύστημα.

Ωστόσο, αυτές οι διαταρα­χές απαιτούν συχνά επανέλεγχο και υπευθυνότητα από το άτομο που πάσχει και όχι αμέλεια που σε δυσάρεστες περιπτώσεις διο­γκώνει και διαιωνίζει ένα πρό­βλημα παρά το επιλύνει.

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ

Ψυχολόγος