Γράφει η Παναγιώτα Χριστοπούλου, Σύμβουλος της Δ.Κ. Αιγίου και Μεταπτυχιακή 
φοιτήτρια του τμήματος ‘’Ενέργεια: Δίκαιο, Στρατηγική και Οικονομία’’ του Πανεπιστημίου Πειραιώς.
Η περίφημη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας (Κρήτη) – Κύπρου μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής τάσης, πρόκειται να αλλάξει τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής. Είναι γεγονός ότι αποτελεί ένα έργο γεωστρατηγικήςσημασίας τόσο με πολιτικές όσο και κοινωνικές προεκτάσεις. Αυτή την περίοδο παρακολουθήσαμε τις έντονες διαφωνίες και αμφισβητήσεις της Λευκωσίας απέναντι στη βιωσιμότητα του εν λόγω έργου. Από την άλλη πλευρά η Τουρκία αντιτίθεται στο έργο επικαλούμενο θαλάσσια δικαιώματα. Προσφάτως η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αποφάσισε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα. Γίνεται κατανοητό πως η ολοκλήρωση της ενεργειακής διασύνδεσης υπέστη κραδασμούς.
Στόχος του έργου της Ανατολικής Μεσογείου – το οποίο εντάσσεται στο σχέδιο ‘’EuroAsia Interconnector– αποτελεί η άρση του ενεργειακού αποκλεισμού της Κύπρου με επακόλουθο τη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας. Η γεωστρατηγική αξία του έγκειται στη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες αναπτύσσοντας ευκαιρίες διπλωματικής και οικονομικής συνεργασίας. Οι χώρες που έχουν τον έλεγχο των ενεργειακών τους πόρων μπορούν καλύτερα να προστατεύουν τα εθνικά τους συμφέροντα ασκώντας οικονομική και πολιτική επιρροή σε διεθνές επίπεδο. Αντιθέτως, τα κράτη που εξαρτώνται από άλλες χώρες – πιο ισχυρές- σε εισαγωγές ορυκτών καυσίμων αντιμετωπίζουν ζητήματα ενεργειακής ασφάλειας.
Ωστόσο στο έργο αυτό εμπλέκεται ένας τρίτος παράγοντας, το Ισραήλ. Πίσω το ‘’ατσάλι’’ και συνολικά πίσω από αυτή την μεγάλη επένδυση οφείλουμε να εξετάσουμε τον ρόλο του Ισραήλ, ως σημαντικός εταίρος της ενεργειακής διασύνδεσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Great Sea Interconnector(παλαιότερα EuroAsia Interconnector) αποτελεί ένα καθαρά πολιτικό θέμα στο οποίο εάν επικρατήσουν οι όροι της διαφάνειας και του σεβασμού στο διεθνές δίκαιο ενδεχομένως να μετατραπεί σε εργαλείο ειρήνης και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι ένα έργο που γεφυρώνει ηπείρους αλλά και αντιθέσεις.
Πίσω από καλώδια ωστόσο παρατηρούμε τον πόλεμο Ισραήλ- Παλαιστίνης. Το ερώτημα είναι σαφές: πως είναι δυνατόν η Ε.Ε να στηρίζει μια επένδυση στην οποία εμπλέκεται χώρα/κράτος που προκαλεί πόλεμο τη στιγμή πουσυντάσσει (REPowerEu Plan2022) πλάνο για την απεξάρτηση ενέργειας από την Ρωσία λόγω αντίστοιχης πρόκλησης πολέμου απέναντι στην Ουκρανία;;; Συνεπώς ενώ αναφερόμαστε στον σεβασμό απέναντι στο Διεθνές Δίκαιο αυτό πρέπει να είναι διακριτό σε παγκόσμια κλίμακα. Ο πόλεμος και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έρχονται σε αντίθεση με τη τήρηση του Διεθνούς Δικαίου.
Η Ε.Ε. βλέπει το έργο ως τρόπο μείωσης εξάρτησης από τρίτες χώρες(Ρωσία, Τουρκία, Μέση Ανατολή).Γι’ αυτό, αντί να αποσυρθεί, μάλλον θα επιταχύνει τη στήριξή της για να διασφαλίσει ότι υπάρχει μια «ασφαλής γέφυρα» Ανατολικής Μεσογείου– Ευρώπης δίνοντας προτεραιότητα στην ενεργειακή ασφάλεια και τη γεωπολιτική της θέση, ακόμη κι αν αυτό έρχεται σε ηθική αντίθεση με την αρχή της ίσης εφαρμογής του διεθνούς δικαίου.
Εξάλλου είναι γνωστή –στο διεθνές σύστημα- η φράση πως ‘’ Οι αγωγοί είναι 90% πολιτική και 10% ατσάλι’’.
