Ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄,καταγόμενος από τη Δημητσάνα,γεννημένος το 1750,γιός του Ιωάννη Αγγελόπουλου,βαπτίσθηκε με το όνομα Γεώργιος.Την εποχή αυτή, Πατριάρχης στην Κωνσταντινούπολη ήταν ο Κύριλλος Καράκαλος,επίσης Δημητσανίτης και συγγενής του Ιωάννη Αγγελόπουλου. Ο Γεώργιος έδειξε από πολύ ενωρίς την έφεση προς τη γνώση και σπύδασε στην περίφημη Σχολή Φιλοσόφου, στην Ιερά Μονή του
Φιλόλογος – Ιστορικός
Ιωάννου του Προδρόμου στη Δημητσάνα. Για δύο χρόνια (1765 – 67) σπούδασε στην Αθήνα και στη συνέχεια πήγε στη Σμύρνη,όπου ήταν εκκλησιάρχης ο Μελέτιος, θείος του επίσης,όπου σπούδασε στην Ευαγγελική Σχολή. Εκεί έδειξε το ενδιαφέρον και την κλίση του, προς το βίο του κληρικού, γι αυτό πήγε στην Πάτμο, σπουδαστής στην περίφημη Πατμιάδα Σχολή, και εκάρη μοναχός, με το όνομα Γρηγόριος(περ. το 1774). Στη συνέχεια πήγε στη Σμύρνη, όπου χειροτονήθηκε Διάκονος και Αρχιδιάκονος, από τον Μητροπολίτη Προκόπιο.Και γρήγορα έγινες γνωστός στην Κωνσταντινούπολη. Ο Γρηγόριος ανέβηκε στον Οικουμενικό πατριαρχικό θρόνο – ως Γρηγόριος Ε΄- τρεις φορές ,εν μέσω πολλών προβλημάτων κάθε φορά, που του στοίχιζαν την απομακρυνσή του. Την πρώτη φορά (1796 -98) ήταν η κατάληψη της Αιγύπτου από τον Ναπολέοντα, όπου οι έλληνες της Ανατολής αναθάρρησαν και «φόβησαν» την Πύλη για ξεσηκωμό,κι αυτό το χρεώθηκε ο Γρηγόριος και φυσικά απομακρύνθηκε. Τη δεύτερη φορά (1806-1808) ήταν ο ξεσηκωμός των Σέρβων και των «κλεπτών» στην Ελλάδα, που πάλι το χρεώθηκε ο Πατριάρχης. Το 1818 κλήθηκε για τρίτη φορά να υπηρετήσει την Ορθοδοξία, εν μέσω «επαναστατικού κλίματος» ,καθώς είχε ήδη ιδρυθεί η Φιλική Εταιρεία, με σκοπό «την ελευθέρωση του Γένους».
« Βρισκόμαστε λοιπόν στα 1820,εποχή που «φούντωνα» παντού εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, ακόμα και στην Αμερική.Και την Πύλη απειλούσαν οι Σέρβοι ζητούντες αυτονομία,αλλά και ο Αλή πασάς, που επίσης ήθελε να είναι αυτόνομος, ενώ υπόκωφος ήταν και ο κίνδυνος να κηρύξει τον πόλεμο και η Ρωσία. Τότε ήταν, που ο Σουλτάνος ζήτησε από τον Γρηγόριο να μεταβεί στη Σερβία και να «συνετίσει» τους ομόδοξους του. Και πράγματι, ο Πατριάρχης πήγε, αλλά δεν κατάφερε κάτι. Γι αυτό ο Σουλτάνος άρχισε να τον «υποπτεύεται» εκ νέου, και οι δικοί του άνθρωποι του συνέστησαν να..παραιτηθεί και να φύγει από την Κωνσταντινούπολη. Αλλά ο Πατριάρχης ένιωθε ήδη το βάρος του Εθνάρχη και δεν δέχτηκε, καθώς γνώριζε ,ότι θα υπάρξουν αντίποινα σε βάρος των ελλήνων της Πόλης. «…αν δε τι μοι συμβή, γεννηθείτω το θέλημα του Κυρίου.Ο μισθωτός και ουκ .ών ποιμήν φεύγει.Ο δε ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων», είπε. Και έμεινε…
Ωστόσο, είχε επικοινωνία με τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό, με τον οποίο ,εκτός του ότι ήσαν Δημητσανίτες,ήσαν και συγγενείς , ενώ ο βίος τους ακολουθούσε «δρόμους παράλληλους». Και πράγματι, έτσι ήταν. Πατέρας του Π. Πατρών ήταν ο Ιωάννης Γκόζιας , χρυσοχόος στη Δημητσάνα. Και το βαπτιστικό του όνομα, ήταν και αυτού Γεώργιος. Και γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου του 1771 ! (και μάλιστα ήταν Μεγάλη Παρασκευή!). Μετά τις βασικές του σπουδές στη ίδια Σχολή Φιλοσόφου, ο Γεώργιος πήγε στο ΄Αργος,να εργαστεί ως γραμματέας του Μητροπολίτου Ιακώβου.Εκεί έμαθε τη Γαλλική γλώσσα και χειροτονήθηκε Διάκονος.Κατόπιν έφτασε στη Σμύρνη,όπου ήταν Μητροπολίτης ο Γρηγόριος.
Από εδώ αρχίζει η παράλληλη πορεία τους, καθώς τον ακολουθεί στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Γρηγόριος ανεβαίνει για πρώτη φορά στον Πατριαρχικό θρόνο ,το 1806,ως Γρηγόριος Ε΄,ενώ ο Γεώργιος χειροτονείται Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών, ως Γερμανός πλέον.Και το 1811,αφού επισκέφθηκε την ιδιαίτερη πατρίδα του Δημητσάνα και λειτούργησε στον Ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου, προσφέροντας μάλιστα και ένα χρυσοποίκιλτο Ευαγγέλιο, εγκαταστάθηκε στη Πάτρα. Απ΄εδώ και στο εξής, ο Γερμανός έχει πιο στενή επικοινωνία με τον Πατριάρχη Γρηγόριο. Αλλά και όταν ο Γρηγόριος είχε καθαιρεθεί για πρώτη φορά το 1898 και είχε καταφύγει στο ΄Αγιο ΄Ορος, ο Γερμανός τον είχε ακολουθήσει και ήθελε να μείνει μαζί του. Με την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, η επικοινωνία των δύο ιεραρχών ήταν συνεχής. Ο Γερμανός ταξιδεύει συχνά και το 1818 βρίσκεται στον ΄Αη Γιώργη τον Ακτήμονα, στην Προποντίδα, μαζί με τον Ανδρέα Λόντο και τον Ασημάκη Ζαϊμη, όπου συζητούν κρυφά για την Επανάσταση. Μετά, στις παραμονές πλέον της έναρξης του Αγώνα, ο Γερμανός, στέλνει επιστολή στον Πατριάρχη, με τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο και τον παρακαλεί να έρθει στην Πελοπόννησο, να εμψυχώνει τους επαναστάτες. Και είναι χαρακτηριστική η απάντηση του Πατριάρχη: «…η ευχή του Θεού και η εδική μου, είναι μετ΄αυτών. Αλλά η ευχή και η ευλογία του Παλαιών Πατρών είναι ανωτέρα της ιδικής μου.Και ημείς ως αρχιποιμένες οφείλομεν να δώσωμεν το καλόν παράδειγμα.Και όπως έχομεν συμφωνήσει να αποθάνωμεν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, εγώ μεν εις Κωνσταντινούπολιν, ο δε Γερμανός εις την πολυπαθή Πελοπόννησον.Ούτω θέλει γίνει το πεπρωμένον παρά του υψίστου». Και πόσο αληθινός βγήκε αυτός ο λόγος! Ο Πατριάρχης απηγχονίστηκε στις 10 Απριλίου του 1821, ενώ Ο Γερμανός, αφού έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και τραυματίστηκε πολλές φορές, πέθανε ύποπτα, τον Απρίλη του 1826, στο Ναύπλιο, ως πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης! Ακόμα και όταν κινδύνευσαν και οι δύο ιεράρχες και τους προέτρεπαν να «φύγουν» στη Ζάκυνθο, αυτοί προτίμησαν να μείνουν στη θέση τους και να αγωνιστούν με τους έλληνες επαναστάτες. Πράγματι ,μετά τη συνάντηση στην Αγία Λαύρα, το Μάρτιο του 1821, πρότειναν στον Γερμανό να φύγει στη Ζάκυνθο, αλλά ο γενναίος ιεράρχης είχε ήδη αποφασίσει να μείνει και να ηγηθεί του Αγώνα. Και μάλιστα, είναι αυτός, που συνέταξε και υπέγραψε πρώτος, τη Διακήρυξη του Αχαϊκού
Διευθυντηρίου προς τους προξένους των Πατρών, στις 26 Μαρτίου του 1821. Και είναι ο ίδιος ιεράρχης, που δημοσίευσε σε Γαλλική εφημερίδα, το λόγο του στην Αγία Λαύρα, όπου προτρέπει τους ΄Ελληνες να επαναστατήσουν.
Αλλά και ο Πατριάρχης Γρηγόριος έκανε ακριβώς το ίδιο, όταν τον προέτρεπαν να δραπετεύσει, λίγο πριν συλληφθεί από το Σουλτάνο τον Απρίλη του 1821.Και ενώ οι τούρκοι δεσμοφύλακες, τον πίεζαν να αλλαξοπιστήσει,τους είπε: « μη κοπιάζετε μάτην, ο Πατριάρχης των χριστιανών, χριστιανός θα αποθάνη». Τελικά, ο βίος και η Εθνική δράση των δύο Μεγάλων Ιεραρχών είναι «παράλληλοι» και μετουσιώνει τον Εθνικό μας Αγώνα το 1821,είναι οι μορφές που δεσπόζουν στην Εθνική μας Συνείδηση και στην συλλογική μας μνήμη…Το «Περιστύλιο» του Νέου Ελληνισμού, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος.