Ποια άσκηση ωφελεί τα οστά; Νέα επιστημονική έρευνα

Η οστεοπόρωση σχετίζεται με υψηλή νοσηρότητα, θνησιμότητα και οικονομικό κόστος μεταξύ των ηλικιωμένων. Για να είναι επιτυχής η πρόληψή της πρέπει να γνωρίζουμε περισσότερα σχετικά με τις σωστές μορφές άσκησης γι’ αυτήν. Τα οστά μας είναι σε δυναμική κατάσταση. Σε όλη μας τη ζωή, οι ιστοί τους υφίστανται συνεχώς αλλαγές, που αναφέρονται ως αναδιαμόρφωση.

Η οστεοπόρωση είναι μια κοινή νόσος που εκτιμάται ότι επηρεάζει περίπου 22 εκατομμύρια γυναίκες και 5,5 εκατομμύρια άνδρες μεταξύ 50 και 84 ετών, σε ολόκληρη την Ευρώπη. Χαρακτηριστικά της είναι η μείωση της οστικής μάζας και η φθορά της οστικής δομής, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καταγμάτων στους πάσχοντες. Έχει υπολογιστεί ότι έως το 2050, η συχνότητα των καταγμάτων του ισχίου σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πιθανό να αυξηθεί κατά 310% στους άνδρες και 240% στις γυναίκες.

Επί του παρόντος, οι παρεμβάσεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης προσανατολίζονται στην πρόληψη, με την άσκηση να διαδραματίζει βασικό ρόλο για τη διατήρηση και την ενίσχυση της πυκνότητας των οστών. Με τη διερεύνηση των επιπτώσεων της κολύμβησης, ποδηλασίας και ποδοσφαίρου στους εφήβους, η χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ μελέτη PRO-BONE έδειξε ότι ορισμένες ασκήσεις είναι πιο ευεργετικές από άλλες. Η ομάδα ανακάλυψε ότι άσκηση με χαμηλή ένταση θα πρέπει να εναλλάσσεται με σύντομες περιόδους ασκήσεων που συνεπάγονται άρση βαρών για να ωφεληθεί η υγεία των οστών των εφήβων.

Η οστεοπόρωση έχει μία ισχυρή γενετική συνιστώσα με επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν ότι οι κληρονομικοί παράγοντες αντιπροσωπεύουν το 60-80% της μεταβλητότητας της οστικής πυκνότητας . Τόσο οι μη τροποποιήσιμοι (π.χ. ορμόνες) όσο και οι τροποποιήσιμοι (π.χ. ασβέστιο και βιταμίνη D) περιβαλλοντικοί παράγοντες αντιπροσωπεύουν την παραμένουσα μεταβολή της οστικής μάζας. Ένας από τους βασικούς τροποποιήσιμους παράγοντες είναι η άσκηση.

Οι ερευνητές της  PRO-BONE υποστήριξαν ότι καθώς το ποδόσφαιρο, το ποδήλατο και το κολύμπι είναι από τα πιο δημοφιλή αθλήματα που ασκούνται από εφήβους σε όλο τον κόσμο, η επιρροή τους στην ανάπτυξη των οστών χρήζει μελέτης. Όπως εξηγεί ο Δρ Luis Gracia-Marco, «Όλοι οι αθλητικοί τύποι έχουν θετική επίδραση στη οστική μάζα, επειδή η ανάπτυξη των οστών εξαρτάται από το μηχανικό φορτίο του σκελετού και τις δυνάμεις που ασκούνται σ ‘αυτόν. Μελετήθηκαν 121 άρρενες 12-14 ετών, , 37 ποδοσφαιριστές, 29 ποδηλάτες και 41 κολυμβητές (και με 14 άτομα να συνιστούν ομάδα ελέγχου). Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες για ένα χρόνο. Οι συμμετέχοντες στη συνέχεια εξετάστηκαν για την οστική τους μάζα, γεωμετρία, υφή και μια σειρά βιοχημικών δεικτών.

Η σύγκριση των αθλητών έδειξε ότι οι νέοι ποδοσφαιριστές είχαν καλύτερη ποιότητα οστών από τους κολυμβητές και τους ποδηλάτες. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι για τους κολυμβητές και τους ποδηλάτες η προπόνηση με άλματα θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποσότητα και τη γεωμετρία των οστών στον αυχένα του μηριαίου οστού καθώς και την υφή της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης (περιοχές κλινικής σημασίας που χρησιμοποιούνται στη διάγνωση της οστεοπόρωσης).